Van ondernemende familie naar vermogende familie
Bijna net zo complex als de transitie die een familie ervaart bij de opvolging door de volgende generatie, is de transitie die de familie doormaakt na de verkoop van het familiebedrijf. Vaak gaat dit gepaard met een gevoel van verlies aan identiteit. De fierheid die de familie over haar onderneming had, verdween samen met de onderneming zelf.
Het familiebedrijf was daarenboven ook vaak de ultieme connector tussen de familieleden. Geld is dit minder, omdat dit eenvoudig te verdelen valt. Toch begrijpen veel families de grote toegevoegde waarde van het samen als één vermogende familie een patrimonium verder uit te bouwen.
De grote uitdaging hierbij is het familiale engagement te creëren én gaande te houden. Spijtig genoeg slagen weinig Belgische families er in om dit over de generaties heen te organiseren.
Om als vermogende familie toch een lange termijn verhaal te kunnen schrijven zijn er m.i. drie essentiële actiepunten:
Zoek je grenzen en erken ze
Het leiden van een familiebedrijf is niet hetzelfde als een groot patrimonium beheren. Hiervoor zijn andere skills nodig. Neem daarom als familie eerst de tijd om na te gaan wie binnen de familie compatibele capaciteiten heeft om aan het roer van een familiaal patrimonium te staan. Naast het hebben van de juiste kennis, moeten deze ‘familieleiders’ ook gedragen worden door de rest van de familie: het overdragen van de controle over je eigen vermogen aan een ander familielid vraagt immers een vertrouwen, dat logischerwijs ook moet groeien.
Eenmaal je weet welke kennis binnen de familie aanwezig is, kan je op zoek naar de juiste adviseurs om de ontbrekende expertise aan te vullen. Probeer hierbij objectieve criteria te hanteren en evalueer hen op regelmatige momenten. Idealiter vindt de familie een juiste mix tussen familiale en externe adviseurs.
Organiseer een verbindende communicatie tussen de familieleden
Zeggen dat communicatie binnen de familie essentieel is om de betrokkenheid van iedereen gaande te houden, is een open deur intrappen. Maar de theorie blijkt ook hier eenvoudiger dan de praktijk.
De uitdaging is om vaak technische, complexe beslissingen uit te leggen aan een zeer divers publiek, met verschillende kennis, opleiding en interesses. Het gevaar schuilt er in dat de familieleiders, mét toestemming van de andere familieleden, zelfstandig alle beslissingen gaan nemen en de communicatie zich beperkt tot een louter verslag geven van de voorbije gebeurtenissen.
Het is daarom belangrijk dat op vaste tijdstippen familievergaderingen gehouden worden, waar de zaken uitgelegd worden zonder vakjargon, waarbij iedereen vragen durft stellen en de beslissingsnemers aanwezig zijn om toelichting te geven. Voor de familieleiders is het vaak een grote uitdaging om hierbij hun eigen perspectief te verlaten. De sterke familieleiders zijn m.i. zij die er in slagen met een sterk team weloverwogen beslissingen te nemen, deze te vertalen én te brengen naar de gehele familie.
Ken je familie
Om het engagement over de generaties heen te behouden, vind ik het tot slot fundamenteel dat de familieleiders hun familie kennen: wat zijn hun persoonlijke doelen en ambities? Welke waarden drijven hen? Pas dan kunnen de familieleiders inschatten hoe het familiepatrimonium hier aan kan bijdragen en hoe een algemene satisfactie behouden blijft. Het is m.i. belangrijk dat hierbij al vroeg de volgende generatie betrokken wordt. Zo ontdek je niet alleen wat de volgende generatie verbonden kan houden, maar ook wie de volgende familieleiders zijn.